การจัดงาน “วันนักประดิษฐ์” ประจำปี 2564 และ ๒๕๖๕
(Thailand Inventors’ Day 2021 & 2022)
ที่มาและความสำคัญ
ตามมติคณะรัฐมนตรีในการประชุมเมื่อวันที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๓๗ ได้กำหนดให้วันที่
๒ กุมภาพันธ์ ของทุกปีเป็น “วันนักประดิษฐ์” เพื่อน้อมรำลึกถึงวันประวัติศาสตร์ในการทูลเกล้าฯ
ถวายสิทธิบัตรการประดิษฐ์
“เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวน้ำหมุนช้าแบบทุ่นลอย” หรือ “กังหันน้ำชัยพัฒนา”แด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร “พระบิดาแห่งการ
ประดิษฐ์ไทย” ซึ่งเป็นสิทธิบัตรในพระปรมาภิไธยพระมหากษัตริย์พระองค์แรกของไทย และเป็นครั้งแรก
ของโลก รวมทั้งทรงเป็นแบบอย่างที่ดีแก่นักประดิษฐ์ไทยในการสร้างสรรค์ผลงานสิ่งประดิษฐ์ที่ช่วยแก้ไขปัญหา
ให้กับประชาชน และสังคมส่วนรวมได้เป็นรูปธรรมอย่างแท้จริง ทั้งนี้ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ได้ร่วมกับสถาบันการศึกษา หน่วยงานภาครัฐ
และเอกชน จัดงาน “วันนักประดิษฐ์” ประจำปี 2564 ขึ้น เพื่อนำเสนอสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมพร้อมใช้
และความก้าวหน้าด้านการประดิษฐ์คิดค้นของประเทศ และผลักดันให้เกิดการขยายผลและนำไปใช้ประโยชน์
ในมิติต่าง ๆ โดยสอดคล้องกับเป้าหมายของยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี(พ.ศ. ๒๕๖1 – 2580)
และเป้าหมายประเทศไทย 4.0 ในการนำการวิจัยและนวัตกรรม เป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ
และการพัฒนาสังคมของประเทศ โดยครั้งนี้ จัดขึ้นเป็นครั้งที่ 23
หัวข้อการจัดงาน
วิถีใหม่ ใส่ใจชีวิต สู่สิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรม
วัตถุประสงค์
๑. เพื่อเป็นเวทีระดับชาติในการเผยแพร่ ถ่ายทอดและขยายผลสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรม
สู่ผู้ใช้ประโยชน์ และสาธารณชน
๒. เพื่อเป็นกลไกในการสร้างแรงบันดาลใจแก่นักประดิษฐ์ไทยในการพัฒนาผลงานประดิษฐ์
คิดค้น และแรงจูงใจในการประดิษฐ์คิดค้นแก่เยาวชนรุ่นใหม่
๓. เพื่อเป็นกลไกในการสร้างความตระหนักให้ประชาชนเห็นถึงความสำคัญของการประดิษฐ์
คิดค้นต่อการพัฒนาประเทศ
กลุ่มเป้าหมาย
๑. หน่วยงาน/องค์กรกำหนดนโยบายและสนับสนุนการประดิษฐ์คิดค้นของไทยและนานาชาติ
๒. หน่วยงาน/องค์กรด้านการประดิษฐ์คิดค้น ทั้งภาครัฐ และเอกชนของไทย และนานาชาติ
๓. ผู้ประกอบการที่สนใจนำผลงานสิ่งประดิษฐ์ไปพัฒนาต่อยอดเชิงพาณิชย์
๔. สถาบันการศึกษา
๕. นักประดิษฐ์ และนักประดิษฐ์รุ่นใหม่
/วัน เวลา …
-2-
วัน เวลา และสถานที่
ระหว่างวันที่ ๒ – ๖ กุมภาพันธ์๒๕๖๕
ณ Event Hall 102 – 104 ศูนย์นิทรรศการและการประชุมไบเทค บางนา กรุงเทพฯ
ช่วงเวลา วันที่ 2 – ๕ กุมภาพันธ์๒๕๖๕ เวลา 09.00 – 17.00 น.
วันที่ ๖ กุมภาพันธ์๒๕๖๕ เวลา 09.00 – 13.00 น.
กิจกรรมภายในงาน
๑. พิธีมอบรางวัลการวิจัยแห่งชาติ: รางวัลผลงานวิจัย รางวัลวิทยานิพนธ์ และรางวัลผลงาน
ประดิษฐ์คิดค้น ประจำปีงบประมาณ ๒๕๖4
๒. การจัดแสดงนิทรรศการ
๒.๑ นิทรรศการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทร-
มหาวชิราลงกรณฯ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
๒.๒ นิทรรศการน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร “พระบิดาแห่งการประดิษฐ์ไทย”
๒.๓ นิทรรศการผลงานประดิษฐ์คิดค้น ที่ได้รับรางวัลการวิจัยแห่งชาติฯ
๒.๔ นิทรรศการผลงานประดิษฐ์คิดค้น ที่ได้รับรางวัลจากเวทีนานาชาติ
๒.๕ นิทรรศการผลงานประดิษฐ์คิดค้น ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนบัญชีสิ่งประดิษฐ์ไทย
และบัญชีนวัตกรรมไทย
๒.๖ นิทรรศการสิ่งประดิษฐ์โครงการความร่วมมือเพิ่มมูลค่าสิ่งประดิษฐ์สู่การใช้ประโยชน์
2.๗ นิทรรศการผลงานประดิษฐ์คิดค้น จากหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และสถาบันการศึกษา
ต่าง ๆโดยแบ่งนิทรรศการออกเป็น 6 กลุ่มเรื่อง ประกอบด้วย
1. ความมั่นคง เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการรักษา ป้องกัน
อธิปไตย และความมั่นคง การเสริมสร้างศักยภาพประเทศในการรับมือและดำเนินการเชิงรุกต่อภัยคุกคาม
ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การป้องกันประเทศ ภัยจากการก่อการร้าย ยาเสพติด อาชญากรรมข้ามชาติ รวมทั้ง
การยกระดับขีดความสามารถของกองทัพ และหน่วยงานด้านความมั่นคง อาทิ อาวุธยุทโธปกรณ์ ยุทธภัณฑ์
ทางการทหาร เครื่องมือสื่อสาร เป็นต้น
2. การเกษตรสร้างมูลค่า เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการยกระดับ
ความสามารถทางการแข่งขันในภาคเกษตรทั้งพืช ปศุสัตว์ และประมง โดยเฉพาะในเกษตรเป้าหมาย
ของประเทศ ได้แก่ เกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น เกษตรปลอดภัย เกษตรชีวภาพ เกษตรแปรรูป และเกษตรอัจฉริยะ
ดังนี้
– เกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนา
และสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าและผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรที่มีเอกลักษณ์เฉพาะพื้นที่ สินค้าหนึ่งตำบล
หนึ่งผลิตภัณฑ์ สินค้าบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ รวมถึงพืชผลเกษตรและผลไม้เขตร้อน เช่น การพัฒนาสินค้าเกษตร
นอกฤดูกาลการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานสินค้าเกษตรพื้นถิ่น การสร้างอัตลักษณ์หรือการนำเสนอเรื่องราว
เกี่ยวกับแหล่งกำเนิดสินค้า รวมทั้งการสร้างตราสินค้า การสร้างความแตกต่างและโดดเด่นของสินค้า
ในแต่ละท้องถิ่น เป็นต้น
/ – เกษตรปลอดภัย…
-3-
– เกษตรปลอดภัย เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการ
ระบบผลิตสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม หรือการผลิตในระบบเกษตรกรรมยั่งยืน
เพื่อลด การปนเปื้อนของสารเคมีอันตราย การพัฒนาคุณภาพมาตรฐานความปลอดภัยและระบบตรวจรับรอง
คุณภาพ ตลอดจนการต่อยอดพัฒนาสินค้า พร้อมทั้งดูแลการผลิตอาหารภายใต้มาตรฐานความปลอดภัย
– เกษตรชีวภาพ เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการใช้ประโยชน์
จากความหลากหลายทางชีวภาพในการผลิตและแปรรูปสินค้าเกษตรด้วยกระบวนการทางชีวภาพ อาทิ
การพัฒนาพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ เชื้อจุลินทรีย์ การนำวัตถุดิบเหลือทิ้งทางการเกษตรมาใช้ในอุตสาหกรรมชีวภาพ
รวมถึงการแปรรูปสมุนไพรไปสู่ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร สินค้าประเภทโภชนาเภสัช สินค้าประเภทเวชสำอาง
ผลิตภัณฑ์กลุ่มเครื่องสำอาง และช่องทางเผยแพร่ประโยชน์และสรรพคุณของสมุนไพรไทย เป็นต้น
– เกษตรแปรรูป เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิต
หลังการเก็บเกี่ยว การคัดคุณภาพ การบรรจุ การรักษาและการแปรรูปเพิ่มมูลค่าในผลิตภัณฑ์และสินค้าเกษตร
อาทิระบบเซ็นเซอร์ตรวจสอบเนื้อผลไม้ บรรจุภัณฑ์อัจฉริยะยืดอายุ ควบคุมคุณภาพและความปลอดภัย
ระบบติดตามผลิตภัณฑ์ระหว่างขนส่ง รวมทั้งสินค้าและผลิตภัณฑ์ใหม่ที่เกิดจากการแปรรูป และระบบ
เทคโนโลยีสารสนเทศในการขยายตลาด
– เกษตรอัจฉริยะ เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิต
และเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทางการเกษตร เพื่อทดแทนการผลิตดั้งเดิมและแรงงานภาคเกษตรที่ลดลง
เช่น เครื่องจักรกลและอุปกรณ์การเกษตร ระบบฟาร์มอัจฉริยะ รวมทั้งเทคโนโลยีและนวัตกรรมการเกษตร
แห่งอนาคต อาทิเกษตรแม่นยำ เกษตรในร่ม เกษตรแนวตั้ง ตลอดจนเทคโนโลยีดิจิทัล รวมถึงฐานข้อมูล
สารสนเทศเพื่อการวางแผนการเกษตรและการเฝ้าระวังเตือนภัยสินค้าเกษตร ทั้งเรื่องเกษตรกร ข้อมูลอุปสงค์
และอุปทานสินค้าเกษตร ข้อมูลพื้นที่เกษตรกรรม ข้อมูลมูลค่าสินค้าเกษตร แนวโน้มการผลิตสินค้าเกษตร
การพยากรณ์อากาศและวิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงเพื่อการเกษตร เป็นต้น
3. อุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคต เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับ
การพัฒนาภาคอุตสาหกรรมเป้าหมายของประเทศ ได้แก่ ยานยนต์สมัยใหม่ อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ
การท่องเที่ยว หุ่นยนต์เพื่ออุตสาหกรรม การบินและโลจิสติกส์ เชื้อเพลิงชีวภาพและเคมีภัณฑ์ดิจิทัล
การแพทย์ครบวงจร ประกอบด้วย
– ยานยนต์สมัยใหม่ เช่น ยานยนต์ไฟฟ้า แบตเตอรี่ อุปกรณ์เล็กทรอนิกส์และ
ชิ้นส่วนยานยนต์เป็นต้น
– อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ เช่น วงจรรวม อุปกรณ์โทรคมนาคม ระบบที่อยู่อัจฉริยะ
เครื่องใช้ไฟฟ้าอัจฉริยะ (Smart Appliances) อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ประเภทสวมใส่ ระบบฝังตัว (Embedded
Systems) สารหรือแผ่นไมโครอิเล็กทรอนิกส์ วงจรอิเล็กทรอนิกส์ขนาดเล็ก (Microelectronics) เป็นต้น
– การท่องเที่ยว เช่น สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ใหม่เพื่อการท่องเที่ยว ผลิตภัณฑ์
ด้านแพทย์แผนไทย ฐานข้อมูลกลางด้านการท่องเที่ยว เป็นต้น
– หุ่นยนต์เพื่ออุตสาหกรรม เช่น หุ่นยนต์ที่ใช้ในอุตสาหกรรมการผลิตยานยนต์
การผลิตอัดฉีดพลาสติก หุ่นยนต์ดำน้ำ หุ่นยนต์ทางการแพทย์ ความปลอดภัยไซเบอร์เป็นต้น
/- การบิน …
-4-
– การบินและโลจิสติกส์ได้แก่ เทคโนโลยีการขนส่งทางราง ทางน้ำ ทางอากาศ
ทางถนน เช่น วัสดุอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับระบบไฟฟ้า เครื่องกล แบตเตอรี่ รถไฟฟ้า รถจักรและล้อเลื่อน
เป็นต้น รวมถึง นวัตกรรมที่อำนวยความสะดวกต่อการเดินทางหรือการขนส่งสินค้า เช่น ระบบอัจฉริยะ
เพื่อบูรณาการการเดินทางและขนส่งที่นำไปสู่การควบคุมสั่งการและบริหารจัดการจราจรอัตโนมัติระบบ
การชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์สิ่งอำนวยความสะดวกในสถานี ระบบอัตราค่าโดยสารร่วม และบัตรโดยสาร
ร่วมในขนส่งสาธารณะ รวมทั้งกระบวนการขนส่ง และระบบโลจิสติกส์เพื่อตอบสนองต่อความต้องการ
ของผู้ใช้บริการในรูปแบบ last mile delivery เช่น การใช้อากาศยานไร้คนขับ เป็นต้น
– เชื้อเพลิงชีวภาพและเคมีภัณฑ์ ได้แก่ เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรม
เชื้อเพลิงชีวภาพและเคมีภัณฑ์แบบครบวงจร ตั้งแต่เชื้อเพลิงชีวภาพแบบดั้งเดิม (Conventional Biofuels)
ที่ผลิตจากวัตถุดิบทางการเกษตร อาทิเอทานอล (Ethanol) จากข้าวโพด อ้อย มันสำปะหลัง ข้าวสาลีฯลฯ
ไบโอดีเซล (Biodiesel) จากน้ำมันพืช ไขมันสัตว์และ/หรือน้ำมันเหลือจากการปรุงอาหาร เชื้อเพลิงชีวภาพ
แบบก้าวหน้า (Advanced Biofuel) จากพืชที่ไม่ใช้ในการบริโภค เช่น ฟางข้าว เศษไม้และซังข้าวโพด
เชื้อเพลิงชีวภาพรุ่นที่สาม (Third Generation) ที่ผลิตจากชีวมวล หรือมวลชีวภาพที่มีการทำพันธุวิศวกรรม
(Engineered Biomass) เช่น การกลั่นน้ำมันเชื้อเพลิงเพื่อให้เกิดการนำกลับมาใช้ใหม่ รวมทั้ง วัตถุดิบเชื้อเพลิง
ชีวภาพแบบใหม่ที่ได้จากสาหร่าย เช่น สาหร่าย (Algae) สาหร่ายทะเล (Seaweed) เป็นต้น
– ดิจิทัล เช่น ซอฟต์แวร์ การพัฒนาเมืองอัจฉริยะโดยการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต
(Internet of Things – Enabled Smart City) สื่อสร้างสรรค์และแอนิเมชั่น ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ
และการสื่อสาร การแพร่ภาพกระจายเสียงอื่น ๆ
– การแพทย์ครบวงจร ได้แก่ การให้บริการทางการแพทย์สมัยใหม่ อุปกรณ์
ทางการแพทย์ ยา และเวชภัณฑ์ เช่น การให้บริการทางการแพทย์ผ่านอินเทอร์เน็ตและสมาร์ตโฟน (eHealth
and mHealth) โดยใช้เทคโนโลยีเชื่อมต่อและระบบเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Medical
Records: EMRs) เพื่อให้คำปรึกษาและบริการการรักษาระยะไกล อุปกรณ์ทางการแพทย์และการติดตามผล
ระยะไกล ปัญญาประดิษฐ์ในการให้คำปรึกษา วินิจฉัย และพยากรณ์การเกิดโรคล่วงหน้า ระบบการเก็บข้อมูล
สุขภาพของประชาชนตลอดช่วงชีวิต ครุภัณฑ์ทางการแพทย์ระบบส่งต่อและระบบการแพทย์ฉุกเฉิน ระบบ
สาธารณสุขสิ่งแวดล้อมและเวชศาสตร์ป้องกัน ทั้งระบบติดตาม ตรวจสอบและเฝ้าระวังโรคอุบัติใหม่ และ
อุบัติซ้ำ เป็นต้น
4. นวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพ เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรม
ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ตลอดทุกช่วงวัย (ปฐมวัย วัยเด็ก วัยเรียน วัยแรงงาน
วัยสูงอายุ) อาทิโภชนาการและสุขภาวะในช่วงปฐมวัย สื่อการเรียนรู้ ระบบเครือข่ายเทคโนโลยีดิจิทัล
และดิจิทัลแพลตฟอร์มเพื่อการศึกษา โปรแกรมประยุกต์ อุปกรณ์การกีฬา เกมฝึกทักษะ เป็นต้น
5. สังคมผู้สูงวัย และผู้พิการ เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับระบบ
การส่งเสริม ฟื้นฟูสุขภาพ ดูแลผู้สูงอายุและผู้พิการ สิ่งอำนวยความสะดวกในการใช้ชีวิตประจำวันที่เหมาะสม
กับผู้สูงอายุและผู้พิการ เมืองที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุและผู้พิการในอนาคตทั้งระบบขนส่งสาธารณะ อาคาร
สถานที่ พื้นที่สาธารณะ และที่อยู่อาศัย
/๖. นวัตกรรม …
-5-
6. นวัตกรรมสีเขียว เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการจัดการ
สิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศ ตลอดจนการจัดการมลพิษ อาทิการลดของเสียจากต้นทาง หมอกควัน การจัดการ
ขยะมูลฝอย น้ำเสีย และของเสียอันตราย การนำของเหลือทิ้งมาใช้ประโยชน์ การพัฒนาการบริหารจัดการน้ำ
การจัดการพลังงานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อาทิ การผลิตไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียน ระบบการกักเก็บ
พลังงาน ระบบโครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะ การเตรียมพร้อมรับมือผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
ของโลก อาทิการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก การกักเก็บก๊าซเรือนกระจกในภาคการเกษตรและป่าไม้
การกัดเซาะชายฝั่ง และการบริหารจัดการพิบัติภัยทั้งระบบ เช่น ระบบแจ้งเตือน ระบบเฝ้าระวัง เป็นต้น
๓. มหกรรมสิ่งประดิษฐ์นานาชาติ
นิทรรศการแสดงผลงานสิ่งประดิษฐ์จากหน่วยงานองค์กรต่างประเทศ (นิทรรศการแบบ
Online Event)
๔. การประกวดสิ่งประดิษฐ์
๔.๑ การประกวดสิ่งประดิษฐ์ระดับนานาชาติ(นิทรรศการแบบ Online Event)
๔.๒ การประกวดสิ่งประดิษฐ์ระดับเยาวชน ในโครงการ Thailand New Gen Inventors
Award 2021: I – New Gen Award 2021
๕. การฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ
การถ่ายทอดองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมด้านการประดิษฐ์คิดค้นของคนไทย
และเยาวชน/นักประดิษฐ์รุ่นใหม่ สามารถนำไปประยุกต์ต่อยอดให้เกิดประโยชน์ในวงกว้าง และการขยายผล
ในเชิงพาณิชย์โดยพัฒนาทักษะการเริ่มต้นเป็นผู้ประกอบการ
6. การจัดเสวนาและกิจกรรมบนเวที
6.๑ การประชุม/เสวนา ในหัวข้อที่เกี่ยวข้องกับการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศด้วย
สิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรม ของหน่วยงานเครือข่ายในระบบวิจัยและหน่วยงานด้าน
การประดิษฐ์
๖.๒ การนำเสนอผลงานประดิษฐ์คิดค้นในภาคการสาธิต หรือการบรรยาย การแลกเปลี่ยน
ประสบการณ์กับนักประดิษฐ์เจ้าของไอเดีย รวมทั้งกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้
สิ่งประดิษฐ์และเทคโนโลยี
๗. การบริการให้คำปรึกษา
การบริการให้คำปรึกษาทางธุรกิจ การคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา สำหรับนักประดิษฐ์
ที่สนใจการพัฒนามาตรฐานผลิตภัณฑ์ การพัฒนาต่อยอดผลงานสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรม จากหน่วยงาน
ที่เกี่ยวข้อง
๘. การจำหน่ายสินค้านวัตกรรม โดยกลุ่มธุรกิจเริ่มต้น (Startup) และวิสาหกิจขนาดกลาง
และขนาดย่อม (SMEs)
ดำเนินงานโดย
สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม
